System Wielkich Jezior Mazurskich
1. Droga wodna:
- Pisz – Węgorzewo (Szlak główny)
Początek drogi wodnej rozpoczyna się w miejscu wypływu rzeki Pisy z jez. Roś w mieście Pisz natomiast koniec drogi wodnej– jaz „Zamek” na rzece Węgorapie w Węgorzewie w km 86,8 rzeki.
Na szlaku Pisz – Węgorzewo występują następujące klasy drogi wodnej:
- Jez. Roś, kan. Jegliński, jez. Seksty – klasa Ia
- Jez. Śniardwy, Mikołajskie, Tałty – klasa II
- Kan. Tałtański, jez. Tałtowisko, kan. Grunwaldzki, jez. Kotek Wielki, kan. Mioduński, jez. Szymon, kan. Szymoński, jez. Szymoneckie, jez. Jagodne, kan. Kula – klasa Ia
- Jez. Boczne i Niegocin – klasa II
- Kanał Giżycki – klasa Ia
- Jez. Kisajno, Dargin – klasa II
- Jez. Kirsajty – klasa Ia
- Jez. Mamry – klasa II- Rzeka Węgorapa, kan. Węgorzewski – klasa Ia
- Drogi Wodne Boczne
1. Szlak jez. Mikołajskie – jez. Nidzkie
Początek drogi wodnej – w km 20,8 szlaku Pisz – Węgorzewo na jez. Mikołajskim natomiast koniec – jez. Nidzkie na granicy rezerwatu przyrody – 3 km od miejscowości Ruciane – Nida – km 19,4. Klasy drogi wodnej:
- Jez. Mikołajskie, Bełdany – klasa II
- Jez. Guzianka Mała, Guzianka Duża, kan. Nidzki, jez. Nidzkie – klasa Ia
2. Szlak jez. Tałty – m. Ryn
Początek drogi wodnej – w km 32,9 szlaku Pisz – Węgorzewo na jez. Tałty (na wysokości wejścia do Kanału Tałtańskiego) natomiast koniec – miasto Ryn km 12,0. Klasa drogi wodnej
- Jez. Tałty, Ryński – klasa II
3. Szlak jez. Kisajno – jez. Niegocin
Jest to szlak lokalny w obrębie m. Giżycka. Klasa drogi wodnej:
- Kanał Niegociński, jez. Tajty, Kanał Piękna Góra – klasa Ia
4. Szlak jez. Mamry – rzeka Sapina
Początek drogi wodnej – w km 78,8 szlaku Pisz Węgorzewo na jez. Mamry natomiast koniec – ujście rz. Sapiny do jez. Święcajty w m. Ogonki 7,9. Klasa drogi wodnej:
- Jez. Mamry, Święcajty – klasa II
2. Parametry szlaku żeglownego:
Szerokość szlaku żeglownego na jeziorze Śniardwy wynosi do 200 m, a na pozostałych jeziorach do 60 m. Szerokość w kanałach wynosi od 16 m do 20 m.
Głębokość tranzytowa na kanałach oraz mniejszych jeziorach w klasie Ia wynosi 1,2 m, w Bramce Sekstyńskiej 1,4 m, a na jeziorach w klasie II 1,8 m.
Prześwit pod mostami wynosi od 3,8m do 5,2m.
3. Śluzy:
- Śluza Karwik zlokalizowana jest na szlaku Pisz- Węgorzewo w 6,0 km. Parametry śluzy: długość 45 m x szerokość 7,4 x średnia głębokość 1,6 m. Położona na Kanale Jeglińskim w pobliżu jeziora Seksty.
- 2 śluzy pomiędzy jeziorami Bełdany i Guzianka Mała
- km 13,7 Guzianka. Parametry śluzy : długość 44 m x szerokość 7,5 x średnia głębokość 2,2 m.
- km 13,7 Guzianka II. Parametry śluzy : długość 50 m x szerokość 7,5 x średnia głębokość 2 m.
- Śluza Przerwanki (poza szlakiem żeglownym SWJM) na położona na rzece Sapina w pobliżu jeziora Gołdapiwo. Parametry śluzy: długość 25 m, szer. 4 m, różnica poziomów wody ok. 1m
4. Charakterystyka:
System Wielkich Jezior Mazurskich to system jezior połączonych kanałami, zaliczany do śródlądowych dróg wodnych o znaczeniu regionalnym klasy Ia i II. System WJM generalnie osiąga parametry założonych klas. System Wielkich Jezior Mazurskich tj. jeziora żeglowne o pow. ok. 308 km2 połączone kanałami o regulowanym poziomie wody – sterowanie odpływem z jezior na rzekę Węgorapę (w kierunku Pregoły) odbywa się na jazach „Zamek” i „Węgornia” w Węgorzewie, a na rzekę Pisę (w kierunku Wisły) jazami w Kwiku i Karwiku.
Kanał Augustowski
1. Droga wodna:
Kanał Augustowski łączy dorzecze Wisły i Niemna. Ma 101,2 km długości, z czego 80 km jest po stronie Polskiej, od 80 km do 83,40 km w pasie granicznym a pozostała część na Białorusi. Kanał Augustowski jest częścią Szlaku Batorego. Wraz z zespołem budowli i urządzeń został ujęty w rejestrze zabytków nieruchomych oraz uznany za pomnik historii. Jest kandydatem do wpisania na listę światowego dziedzictwa UNESCO. Obecnie jest uznawany za drogę wodną o znaczeniu regionalnym klasy Ia.
2. Parametry szlaku żeglownego:
Szerokość szlaku żeglownego wynosi od 10 metrów w kanale do 60 metrów na jeziorach. Szlak przeznaczony jest do żeglugi dziennej oznaczony znakami pływającymi i brzegowymi. Minimalna głębokość tranzytowa 1,2 m. Prześwit pod mostami od 1,6 m do 6,5 m.
3. Śluzy:
Kanał Augustowski składa się z 18 śluz, 14 z nich zlokalizowanych jest po stronie Polskiej, 1 w pasie granicznym i 3 po stronie Białoruskiej. Śluzy pozwalają przenieść jednostki pływające o 15 m na odcinku od Biebrzy do Augustowa i 41 m na odcinku od Augustowa do Niemna. Po stronie Polskiej: minimalny spad na śluzie to 0,86 m, natomiast maksymalny to 6,30 m.
Szerokość śluz wynosi od 5,8 m do 6,20 m. Długość komór waha się od 43,23 m do 47,05m.
4. Charakterystyka:
Kanał Augustowski powstał w latach 1824 – 1830. Głównym projektantem kanału był generał Ignacy Prądzyński. Przyczyną budowy kanału była wojna gospodarczo-celna z Prusami. Prusy zamknęły drogi wodne, którymi barki wiozły towary do Gdańska by tam przeładować na statki. Eksport Polski załamał się gdyż wysokie opłaty celne uniemożliwiły znalezienie rynków zbytu. A kanał jako droga wodna miał omijać Prusy i połączyć się z portem morskim Windawa w Rosji.
Kanał Augustowski przebiega: przez tereny bagienne w sztucznym przekopie o długości 44,85 km, jeziora o długości 21,30 km oraz skanalizowane odcinki rzek Netty i Czarnej Hańczy o długości 35,05 km. Jest jednym z największych zabytków inżynierii hydrotechnicznej. Ciągle zachwyca swą pomysłowością techniczną i jest dowodem naukowo-technicznym uzdolnień Polaków.
Rzeka Narew
1. Droga wodna:
Rzeka Narew ma 484 km długości, z czego 448 km jest po stronie Polskiej, na dł. 1 km przebiega granica Państwa z Białorusią. Rzeka Narew jest częścią Szlaku Batorego do kanału Augustowskiego i szlaku Pisa-Narew do Wielkich Jezior Mazurskich.
W administracji RZGW Białystok jest odcinek Narwi w km 83+500 – 248+500 tj. od ujścia rzeki Orzyc do ujścia rzeki Biebrzy. Cały administrowany odcinek rzeki znajduje się w obszarze ochronnym „Natura 2000”, od Łomży do Wizny w „Naturze 2000 Przełomowej Doliny Narwi” wraz z Łomżyńskim Parkiem Krajobrazowym, a od Łomży do ujścia rzeki Orzyc w „Naturze 2000 Doliny Dolnej Narwi”. Rzeka Narew jest rzeką nizinną meandrującą z szeroką doliną bagien, błot, torfowisk, tworząca w porze wiosennej szerokie rozlewiska wezbranych wód.
Do Narwi uchodzą rzeki: Biebrza, Pisa, Rozoga, Szkwa, Omulew, Orzyc i wiele mniejszych cieków. Obecnie jest uznawana za drogę wodną o znaczeniu regionalnym klasy Ia.
2. Parametry szlaku żeglownego:
Narew od ujścia Biebrzy w km 248+500 do ujścia rzeki Pisy w km 180+800 :
Szerokość szlaku żeglownego wynosi do 25 m. Głębokość tranzytowa minimalna wynosi 100 cm przy stanie wody 180 cm na wodowskazie w Ostrołęce. Prześwit pomiędzy mostami minimalny wynosi 4,28 m w odniesieniu do mostu w Bronowie w km 233+900 rzeki.
Rzeka Narew od ujścia rzeki Pisy w km 180+800 do mostu drogowego w m. Pułtusk w km 62+400 :
Szerokość szlaku żeglownego wynosi do 30 m. Głębokość tranzytowa minimalna wynosi 100 cm przy stanie wody 165 cm na wodowskazie w Ostrołęce. Prześwit pomiędzy mostami minimalny wynosi 4,20 m w odniesieniu do mostu w Ostrołęce w km 147+800 rzeki.
Szlak przeznaczony jest do żeglugi dziennej oznaczony znakami pływającymi (bakenami) i brzegowymi.
3. Charakterystyka:
Rzeka Narew w poprzednich wiekach wykorzystywana była do spływu barek ze zbożem i drewnem, obecnie stanowi oazę dla wędkarzy, żeglarzy, kajakarzy, turystów i miejsce odpoczynku dla mieszkańców nadrzecznych terenów. Ponadto stanowi siedlisko lęgowe dla licznych chronionych gatunków ptaków, zwierząt i roślin.
Rzeka Pisa
1. Droga wodna:
Początek drogi wodnej rozpoczyna się od ujścia Pisy do rzeki Narwi w m. Nowogród natomiast koniec – wypływ Pisy z jez. Roś w miejscowości Pisz- km 80,0. Rzeka Pisa na całej długości jest zaliczona do klasy Ia.
2. Charakterystyka:
Rzeka Pisa, łączy żeglugowo Wielkie Jeziora Mazurskie z rzeką Narew i stanowi śródlądową drogę wodną klasy Ia o łącznej długości 80 km. Nie wszystkie jednak parametry eksploatacyjne typowe dla tej klasy są w odniesieniu do rzeki Pisy zachowane – szerokość 15 m szlaku żeglownego jest w zasadzie zachowana na całej długości, natomiast z uwagi na silnie meandrującą trasę, promienie łuków szlaku są często mniejsze od minimalnego jak również głębokość tranzytowa rzeki jest w dolnym i środkowym biegu różna od miarodajnej (1,2 m) i wynosi – szczególnie w latach suchych – 0,4 – 0,6 m w trakcie sezonu żeglugowego.
Jest to, bowiem typowa rzeka nizinna będąca w stanie naturalnym (proces korytotwórczy – erozja brzegów, zmiany koryta, skracanie meandrów i powstawanie starorzeczy – trwa cały czas), wymagająca dla utrzymania parametrów żeglugowych, właściwej regulacji koryta, bądź też przebudowy na kanał żeglugowy.
