W przeciwdziałaniu skutkom suszy równie ważna jak duże przedsięwzięcia inwestycyjne jest edukacja oraz usługi ekosystemowe i troska o naturalną retencję. 6 listopada dyskutowano o takich działaniach w Białymstoku. Spotkanie to było przedostatnim w tym roku z serii konsultacji społecznych projektu planu przeciwdziałania skutkom suszy (PPSS).
– Obszar działania Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej w Białymstoku jest szczególnie bogaty w wody – wszak to Kraina Tysiąca Jezior. Problemy, z jakimi borykają się np. województwa Polski centralnej albo Kujaw i Pomorza oraz zadania jakie tam są do wykonania tu mają inny charakter – mówił Przemysław Daca, prezes PGW Wody Polskie. Wśród 5 zadań inwestycyjnych wyszczególnionych w PPSS tylko jedno dotyczy budowy zbiornika retencyjnego. Pozostałe to przeglądy i remonty istniejących urządzeń wodnych. Specyfikę regionu dobrze oddają mapy PPSS dostępne na stronie www.konsultacjesusza.pl. Zagrożenie suszą rolniczą w woj. warmińsko-mazurskim i podlaskim (tereny zagrożone występowaniem suszy rolniczej w tych województwach obejmują odpowiednio ok. 30% i ponad 40% ich obszaru) jest relatywnie mniejsze niż np. w centralnej Polsce. Umiarkowanym zagrożeniem jest dla regionu susza hydrologiczna. – Jednak przy długotrwałych okresach bez opadów nawet najbardziej zasobne w wodę rzeki i jeziora reagują obniżeniem zwierciadła wody – dodał prezes Daca.
Według projektu PPSS działania w tym regionie powinny się skupiać przede wszystkim na ograniczaniu skutków suszy poprzez spowolnienie lub zatrzymanie na obszarach użytkowanych rolniczo spływu wód powierzchniowych (m.in. ograniczanie erozji gleby, bezorkowy system upraw, zadarnianie i zalesianie terenów nachylonych pow. 20%); tworzenie zadrzewień śródpolnych, tworzenie lub odtworzenie śródpolnych oczek wodnych i mokradeł; zwiększanie mikroretencji na terenie gospodarstw rolnych oraz na terenach miejskich (oczka wodne, małe stawy odbierające wodę z dachów i powierzchni utwardzonych). Osobna kategoria przedsięwzięć to szczegółowo opisane w projekcie PPSS dobre praktyki w rolnictwie (m.in. oszczędne gospodarowanie wodą, zwiększanie zawartości próchnicy w glebie, dostosowanie rodzaju upraw do warunków glebowych, wodnych i klimatycznych). Jak podkreśla PGW WP, realizacja tych zasad zmniejszy nie tylko wielkości poboru wód, ale przyczyni się do obniżenia strat w plonowaniu roślin uprawnych oraz wygeneruje oszczędności w wydatkach rolników.
Spotkania konsultacyjne projektu PPSS odbyły się już w Poznaniu, Zielonej Górze, Wrocławiu, Gliwicach, Lublinie, Rzeszowie, Krakowie, Szczecinie, Koszalinie, Gdańsku, Bydgoszczy i Olsztynie. Konsultacje dokumentu w Białymstoku są 13 z serii spotkań. W tym roku pozostała jeszcze debata w Łodzi (13.11). Spotkania konsultacyjne zakończą się w lutym 2020 r. w Warszawie (szczegółowe informacje dostępne są na stronie www.stopsuszy.pl). PPSS to pierwszy, tak kompleksowy dokument dotyczący przeciwdziałaniu skutkom suszy w Polsce. Projekt PPSS dostępny jest na stronach: www.stopsuszy.pl oraz www.konsultacjesusza.pl Tam też można złożyć wnioski i uwagi do PPSS poprzez specjalnie przygotowany formularz.
Dokument PPSS, który będzie najważniejszym efektem projektu Stop suszy!, wraz z planami gospodarowania wodami i planami zarządzania ryzykiem powodziowym przyczyni się do poprawy stanu gospodarki wodnej w Polsce. Po konsultacjach społecznych projekt PPSS zostanie poddany strategicznej ocenie oddziaływania na środowisko, a w 2020 r. końcowym akcentem będzie jego przyjęcie w drodze rozporządzenia ministra właściwego do spraw gospodarki wodnej. Polska znajdzie się tym samym w gronie 10 państw europejskich, które mają opracowane plany przeciwdziałania skutkom suszy. Dokumenty o tej randze opracowały m.in.: Wielka Brytania, Francja, Hiszpania, Portugalia, Słowacja i Ukraina.
Do przygotowania planu przeciwdziałania skutkom suszy Prezes Państwowego Gospodarstwa Wodnego Wody Polskie jest zobligowany przepisami art. 240 ust. 2. pkt. 8 ustawy z dnia 20 lipca 2017 r. – Prawo wodne (Dz.U. z 2018 r. poz. 2268). W projekcie Stop suszy! opracowano dotąd metodykę przygotowywania PPSS oraz przeprowadzono ankietyzację wśród 3,5 tys. podmiotów związanych z gospodarką wodną. Polem do prezentacji projektu planu stały się m.in. ogólnopolskie konferencje eksperckie oraz kampania społeczna „Pamiętaj o wodzie!”. Całość prac jest finansowana z funduszy europejskich (POIŚ 2014-2020).
Więcej informacji na stronach: www.stopsuszy.pl; www.wody.gov.pl oraz www.konsultacjesusza.pl
