Podczas konsultacji społecznych projektu planu przeciwdziałania skutkom suszy (PPSS), które odbywają się dziś (5 listopada) w Olsztynie trwa dyskusja o konieczności opracowania zintegrowanego, całościowego systemu monitoringu suszy atmosferycznej, rolniczej, hydrologicznej oraz hydrogeologicznej.
W Polsce istnieją niezależne od siebie państwowe systemy monitorowania suszy. Celem działania (jednego z 25 nakreślonych w katalogu, który jest najważniejszą częścią PPSS) jest usprawnienie tych systemów oraz ich zintegrowanie i włączenie do narzędzi zarządzania kryzysowego, jak również do systemu wczesnego ostrzegania przed niebezpiecznymi zjawiskami. W pierwszej kolejności muszą zostać opracowane zasady oraz struktura administracyjna dla realizacji zintegrowanego monitoringu. – Gdy będzie gotowy, wszystkie zainteresowane podmioty znajdą w nim dane niezbędne dla efektywnego ograniczania ryzyka suszy oraz prognozy deficytów opadu, zmian ilości zasobów wód płynących i podziemnych. Zintegrowany system monitoringu suszy musi obejmować monitorowanie suszy w pełnym zakresie jej typów tj. atmosferycznej, rolniczej, hydrologicznej i hydrogeologicznej – wyjaśnia Mirosław Markowski dyrektor Państwowego Gospodarstwa Wodnego Wody Polskie w Białymstoku. Umożliwi to wdrażanie adekwatnych działań poprzez lokalne systemy informacyjne oraz zarządcze i przyczyni się pośrednio do ograniczania skutków suszy we wszystkich sektorach gospodarki. Wykorzystanie danych zintegrowanego systemu monitoringu suszy zaplanowano także w systemie ubezpieczania upraw od szkód spowodowanych przez suszę. Zmiana systemu ubezpieczeń dotowanych to kolejne działanie katalogu PPSS. Działanie to powinno zwiększyć liczbę gospodarstw rolnych objętych ubezpieczeniami na wypadek suszy.
Susza rolnicza silnie zagraża około 30% terenów rolnych i leśnych województwa warmińsko-mazurskiego. Działaniami przeciwdziałającymi skutkom tej suszy są wszelkie przedsięwzięcia na rzecz zwiększania retencji. Na terenach rolnych to przede wszystkim zwiększanie ilości wody w glebie, opóźnianie odpływu wód, zmniejszenie zużycia wody w uprawach. Efektywne rozwiązania w tym zakresie to melioracje wodne umożliwiające sterowanie uwilgotnieniem gleby w czasie suszy rolniczej. Swoje piętno w regionie odbija także susza hydrologiczna. W wodach powierzchniowych (w jeziorach i płynących rzekami), prawie 20% terenu województwa jest bardzo zagrożone obniżeniem poziomu wód w czasie suszy. Przeciwdziałanie skutkom suszy hydrologicznej to między innymi budowa i przebudowa jazów dla spowolnienia odpływu i zwiększenia retencji. – Budowa małych zbiorników sztucznych na Srebrnym Potoku w okolicach Elbląga czy na Łynie w Dobrym Mieście oraz przebudowy wymienionych wcześniej jazów to inwestycje planowane na najbliższe lata na terenie województwa warmińsko-mazurskiego. Wykonają je odpowiednie Regionalne Zarządy Gospodarki wodnej w tym RZGW w Białymstoku – dodał dyrektor Markowski.
Spotkania konsultacyjne projektu PPSS odbyły się do tej pory w Poznaniu, Zielonej Górze, Wrocławiu, Gliwicach, Lublinie, Rzeszowie, Krakowie, Szczecinie, Koszalinie, Gdańsku, a także w Bydgoszczy. W tym roku zaplanowano jeszcze debaty w Białymstoku (06.11) i Łodzi (13.11). Seria spotkań zakończy się w lutym 2020 r. w Warszawie (szczegółowe informacje dostępne są na stronie www.stopsuszy.pl). PPSS to pierwszy, tak kompleksowy dokument dotyczący przeciwdziałania skutkom suszy w Polsce. Projekt PPSS dostępny jest na stronach: www.stopsuszy.pl oraz www.konsultacjesusza.pl Tam też każdy może złożyć wnioski i uwagi do projektu PPSS poprzez specjalnie przygotowany formularz.
Dokument PPSS, który będzie najważniejszym efektem projektu Stop suszy!, wraz z planami gospodarowania wodami i planami zarządzania ryzykiem powodziowym przyczyni się do poprawy stanu gospodarki wodnej w Polsce. Po konsultacjach społecznych projekt PPSS zostanie poddany strategicznej ocenie oddziaływania na środowisko, a w 2020 r. końcowym akcentem będzie jego przyjęcie w drodze rozporządzenia ministra właściwego do spraw gospodarki wodnej. Polska znajdzie się tym samym w gronie 10 państw europejskich, które mają opracowane plany przeciwdziałania skutkom suszy. Dokumenty o tej randze opracowały m.in.: Wielka Brytania, Francja, Hiszpania, Portugalia, Słowacja i Ukraina.
Do przygotowania planu przeciwdziałania skutkom suszy Prezes Państwowego Gospodarstwa Wodnego Wody Polskie jest zobligowany przepisami art. 240 ust. 2. pkt. 8 ustawy z dnia 20 lipca 2017 r. – Prawo wodne (Dz.U. z 2018 r. poz. 2268). W projekcie Stop suszy! opracowano dotąd metodykę przygotowywania PPSS oraz przeprowadzono ankietyzację wśród 3,5 tys. podmiotów związanych z gospodarką wodną. Polem do prezentacji projektu planu stały się m.in. ogólnopolskie konferencje eksperckie oraz kampania społeczna „Pamiętaj o wodzie!”. Całość prac jest finansowana z funduszy europejskich (POIŚ 2014-2020).
Więcej informacji na stronach: www.stopsuszy.pl www.wody.gov.pl i www.konsultacjesusza.pl
